Giáo dục Phật giáo: Bản chất, phương pháp và giá trị

Giáo dục Phật giáo: Bản chất, phương pháp và giá trị
ISBN-10
6048684533
ISBN-13
9786048684532
Category
Religion
Pages
253
Language
Vietnamese
Published
2019-11-14
Publisher
Học viện Phật giáo Việt Nam tại TP. Hồ Chí Minh

Description

Một trong các hoạt động kỷ niệm 35 năm thành lập HVPGVN tại TP.HCM là hội thảo học thuật về chủ đề: “Phật học Việt Nam thời hiện đại: Bản chất, hội nhập và phát triển”. Hội thảo này đã đón nhận trên 170 bài tham luận của Tăng, Ni và các học giả quan tâm về giáo dục Phật giáo ở trong nước và nước ngoài. Tác phẩm này tập hợp 18 bài tham luận về chủ đề: “Giáo dục Phật giáo: Bản chất, phương pháp và giá trị”, phản ánh các giá trị cốt lõi của giáo dục Phật giáo nói chung và các phương pháp giáo dục của đức Phật và đạo Phật nói riêng. Nhằm làm nổi bật bản chất giáo dục Phật giáo, HT. Thích Thiện Nhơn, Chủ tịch HĐTS GHPGVN, khẳng định rằng nội hàm giáo dục Phật giáo mang lại sự giác ngộ và giải thoát cho con người, do đó, giáo dục Phật giáo là nền giáo dục khai phóng siêu việt, giúp cho người học và thực hành đạt được các giá trị đạo đức, thiền định và trí tuệ, trở thành thánh nhân, hữu ích cho đời. Cùng với quan điểm như trên, HT. Thích Huệ Thông, Phó Tổng thư ký GHPGVN, thảo luận về ba chủ đề chính của giáo dục Phật giáo gồm bản chất, đặc điểm và giá trị. Theo Hòa thượng, giáo dục Phật giáo vượt lên trên giáo dục thế học vì giáo dục thế học chỉ nhấn mạnh sự truyền trao và tiếp nhận kiến thức trong các lĩnh vực chuyên môn, phục vụ cho việc lập nghiệp, đang khi, giáo dục Phật giáo dẫn đến sự giải phóng tâm khỏi các trói buộc và khổ đau, giúp con người trở thành thánh thiện. TT. Thích Nhật Từ, Phó Ban Giáo dục Phật giáo GHPGVN, nhấn mạnh triết học giáo dục của Phật giáo bao gồm giáo dục về tự do khỏi các trói buộc tâm, tư duy và lý luận về chân lý, giáo dục về các giá trị sống nhằm giúp con người đạt được các phẩm chất cao quý bao gồm đạo đức, trí tuệ, giác ngộ và giải thoát. Bên cạnh đó, tác giả giới thiệu bốn phương pháp giáo dục chính của đức Phật gồm: (i) Phương pháp người dạy là trọng tâm, (ii) phương pháp người học là trọng tâm, (iii) phương pháp nhấn mạnh nội dung, và (iv) phương pháp dạy tương tác. Cùng vai trò Phó Ban Giáo dục Phật giáo GHPGVN, TT. Thích Viên Trí nhấn mạnh rằng “giáo dục trung đạo” là phương pháp cốt lõi của giáo dục Phật giáo, một mặt vượt qua các căn bệnh cực đoan, mặt khác giúp người học Phật và tu Phật vượt lên trên các hình thái “ngã chấp”, nhờ đó, thành công trong sự nghiệp và hạnh phúc trong đời thường. Mọi hình thái chấp thủ, bao gồm chấp thủ chân lý cần được loại bỏ trong tiến trình giáo dục bản thân để trở nên thánh thiện hơn. Trở về lịch sử 15 thế kỷ trước, TT. Thích Giác Hiệp, Phó Ban Trị sự GHPGVN Lào Cai, giới thiệu khái quát Đại học đầu tiên của thế giới là Đại học Nalanda tại Ấn Độ. Bên cạnh nền giáo dục cho đại chúng với các ngành học nhân văn, xã hội và khoa học tự nhiên, giáo dục Phật giáo giúp con người có tư duy hợp lý, niềm tin chân chánh, vượt qua hủ tục, loại trừ cực đoan để hướng đến việc xóa bỏ tham ái, sân hận, si mê, nhờ đó trải nghiệm an lạc và hạnh phúc trong đời thường. ĐĐ. Thích Vạn Lợi giới thiệu “Năm hệ thống giáo dục Phật giáo” gồm giáo dục trực tiếp giữa thầy và trò, giáo dục tinh hoa cho giới quý tộc, giáo dục dịch thuật, giáo dục tòng lâm và giáo dục chuyên nghiệp. Theo tác giả, việc chọn lựa các mô hình giáo dục phù hợp với từng nhóm đối tượng và căn cơ sẽ giúp người học không chỉ thành công trong lập nghiệp mà còn đạt được các giá trị cao quý trong đời. “Ba nguyên tắc giáo dục Phật giáo” của ĐĐ. Thích Thanh Nguyên không chỉ nhấn mạnh về: (i) Xác định trình độ của người học, (ii) Người học cần gì, (iii) Người dạy nên trang bị cho người học những gì, mà còn giúp cho người dạy nắm được xu hướng của người học, theo đó giúp người học thấy được chân lý Phật là “siêu việt thế học và siêu việt thời gian”, nhờ đó, áp dụng lời Phật dạy trong cuộc sống, giải quyết các vấn nạn khổ đau của nhân sinh. ĐĐ. Thích Trung Định với chủ đề “Phương pháp giáo dục của đức Phật trong Kinh Pāli” khẳng định giáo dục Phật giáo được giảng dạy phù hợp với căn cơ của người nghe, xóa bỏ các hoài nghi, khích lệ bỏ ác, làm thiện, có giá trị trị liệu thân bệnh và tâm bệnh. Qua đó, tác giả kêu gọi người học nỗ lực thực tập chân lý của Phật để vượt qua khổ đau. Cùng đề cập “Phương pháp giáo dục của đức Phật”, sư cô Minh Hoa khẳng định rằng cách giáo dục của đức Phật nhằm hướng dẫn người tu học chuyển hóa thói phàm, thay đổi cách sống, vượt qua suy nghĩ tiêu cực, đạt được sự tỉnh thức để sống hạnh phúc giữa đời thường. “Mục đích và phương pháp giáo dục Phật giáo” của ĐĐ. Thích Lệ Di nêu bật rằng giáo dục Phật giáo siêu việt hơn các hệ thống giáo dục trên toàn cầu vì giáo dục Phật giáo nhấn mạnh sự hoàn thiện đạo đức, thiền định và trí tuệ. Giáo dục Phật giáo đề cao lòng từ bi, tâm bình đẳng và các phẩm chất cao quý khác, nhằm giúp người học đạt được thành quả giác ngộ và trở thành thánh nhân. Qua chủ đề “Tính đặc thù của phương pháp giáo dục Phật giáo”, ĐĐ. Thích Tín Hòa cho rằng giáo dục Phật giáo không nhằm giúp người học đạt bằng cấp, ngược lại hướng dẫn người hành trì chứng đắc các quả Thánh gồm A-la-hán, Bồ-tát và trở thành Phật. Nếu mục tiêu giáo dục Phật giáo là chân lý thì nội dung giáo dục Phật giáo nhằm giúp con người đạt được các phẩm chất trí tuệ, từ bi và đại hùng để trở nên hữu ích và có giá trị trong đời. Sư cô Pháp Hỷ trong bài “Đạo Phật và con đường giáo dục chuyển hóa con người và xã hội” nhấn mạnh mục đích chuyển hóa các quen phàm thành thánh, giúp con người và xã hội trở nên hiền thiện và an vui. Con đường đạt được mục đích đó không gì khác hơn là thực tập trọn vẹn chánh đạo tám ngành với ba phương diện: Đạo đức, thiền định và trí tuệ. Nguyên Thuần qua bài “Đạo Phật và mô hình giáo dục con người toàn diện” phân biệt giáo dục thế học với giáo dục Phật học. Nếu giáo dục thế học mang tính từ thấp đến cao, giúp con người nghiên cứu và lập nghiệp thì giáo dục Phật học nhấn mạnh đến việc chuyển hóa các thói hư tật xấu, các năng lượng tiêu cực, giúp con người được hạnh phúc và bình an. ĐĐ. Thích Trung Định trong bài “Giới Định Tuệ: Con đường giáo dục toàn diện” khẳng định rằng giáo dục đạo đức giúp con người bỏ ác, làm lành, giáo dục thiền định giúp con người chuyển đổi các tâm lý tiêu cực thành tích cực, và giáo dục trí tuệ giúp con người tư duy, hành động đứng đắn hướng đến sự phát triển bền vững. Đạt được ba mục tiêu giáo dục cao quý nêu trên, người học có khả năng cống hiến và phụng sự nhân sinh hiệu quả hơn. “Giáo dục Phật giáo và giáo dục 4.0” của TT. Thích Phước Hạnh đề cao vai trò của tuệ giác trong việc soi sáng sự lập nghiệp thành công. Tác giả kêu gọi phát triển nền giáo dục 4.0 không chỉ giúp người học đạt được các kiến thức tích hợp từ việc ứng dụng thông minh nhân tạo mà còn trải nghiệm năng lượng tỉnh thức để làm trong sạch hóa môi trường sống và tâm thức của con người. Trong bài “Nguyên lý giáo dục trong Phật giáo”, ĐĐ. Thích Phước Nguyên cho rằng giáo dục Phật giáo xây dựng trên cấu trúc phân đôi gồm chân lý thường nghiệm (tục đế) và chân lý siêu nghiệm (chân đế) nhằm giúp người học vượt lên trên sự suy nghiệm thường tình, tà kiến, đồng thời hướng đến sự trải nghiệm chân lý siêu việt giữa đời thường. “Giáo dục tinh thần thiết thực hiện tại của đức Phật” của ĐĐ. Thích Quảng Duyên nhấn mạnh về giáo dục cốt lõi của đức Phật là vạch mặt khổ đau và hướng dẫn con đường vượt qua khổ đau. Tinh thần thiết thực hiện tại này có khả năng trị liệu các hình thái bất toàn, giúp người học đạt được tỉnh thức và an vui. Qua bài “Giá trị giáo dục của đức Phật”, ĐĐ. Thích Trung Thuận một mặt ôn lại các giá trị khai phóng của giáo dục Phật giáo, mặt khác xác quyết mục đích giáo dục của Phật giáo là xóa bỏ khổ đau. Theo đó, tác giả đề nghị các trường Phật học tại Việt Nam nên là các trường nội trú, đồng bộ chương trình giảng dạy Phật pháp từ sơ cấp, trung cấp, cao đẳng, Đại học, sau Đại học về Phật học, đồng thời ứng dụng và thực tập Phật pháp trong nhà trường. Nhìn chung, các bài tham luận trong diễn đàn này đã góp phần hình thành các lý thuyết giáo dục Phật giáo nhằm đề cao các phương pháp giáo dục Phật giáo có khả năng khai phóng tâm thức người học, theo đó, trở nên sáng trí, sáng tạo và phát minh. Các tác giả trong tác phẩm này còn khẳng định rằng giá trị cốt lõi nhất của giáo dục Phật giáo là giúp con người đạt được sự tỉnh thức thông qua việc học hỏi chân lý Phật, nghiền ngẫm thấu đáo chân lý Phật và các quy luật cuộc sống, đồng thời, thực tập đạo đức và thiền định để trị liệu các nỗi khổ và niềm đau. Kết thúc của hội thảo về giáo dục Phật giáo nhân kỷ niệm 35 năm thành lập Học viện PGVN tại TP.HCM mở ra một chương mới, theo đó, giáo dục Phật giáo bên cạnh việc được thừa nhận như một nền giáo dục chân chính trong hệ thống giáo dục công lập và tư thục trên toàn cầu, còn là nền giáo dục đặc thù với các giá trị cốt lõi như đạo đức, chánh niệm, tỉnh thức, giải phóng tâm, giác ngộ và giải thoát khỏi các khổ đau, giúp con người trở nên thánh thiện và toàn hảo. HVPGVN, Cơ sở Lê Minh Xuân, Ngày 15-11-19 TT. Thích Nhật Từ

Get the book

Amazon.com
Amazon.com
Search the book
eBay.com
eBay.com
Search the book

Similar books