Türk Romanında Ahıska Türkleri

Türk Romanında Ahıska Türkleri
ISBN-10
6050609055
ISBN-13
9786050609059
Category
Literary Criticism
Pages
364
Language
Turkish
Published
2020-07-12
Publisher
İlbilge Yayıncılık Ltd. Şti.
Author
Prof. Dr. AYFER YILMAZ

Description

Edebiyat ve tarih birbiriyle yakın münasebeti olan iki disiplindir. Edebi eserlerin bir kısmı, tarihi olaylardan esinlenerek meydana getirilir. Destanlar, masallar ve efsaneler tarihe geçmiş olayların anlatımından beslenmiştir. Roman türünün ortaya çıkışından bu yana da roman yazarları tarihin tozlu sayfaları arasına sıkışmış pek çok tarihi olayı ve şahsiyeti kurgusal zeminde yeniden canlandırmaya çalışmışlardır. Türk edebiyatında da roman türünün ilk ortaya çıkışından günümüze değin yazarların ilgisini çeken roman türleri arasında tarihi romanların önemli bir yer aldığı bilinen bir gerçektir. Osmanlı Devleti’nin zayıflamaya başladığı dönemde yaşanan toprak kayıpları ne yazık ki bu coğrafyalarda yaşayan Türkler açısından büyük acıların yaşanmasına zemin hazırlamıştır. Kafkasya bölgesi de büyük göçlere ve sürgünlere sahne olmuş bir coğrafya olagelmiştir. Kendi ana vatanlarında, atalarının doğup öldüğü topraklarda kendi hallerinde yaşayan Ahıska Türkleri de güçlülerin zulmünden kurtulamamıştır. Düşününce “İnsanlık dışı koşullarda, sadece üstlerindeki elbiselerle hayvan vagonlarına doldurulup haftalarca süren bir ölüm yolculuğuna çıkarılarak, hiç bilmedikleri coğrafyalara dağıtılmak için binlerce insan ne gibi bir suç işlemiş olabilir?” sorusu akla gelmektedir. Varlıklarından dünya ülkeleri gibi Türk kamuoyunun da fazlaca bilgi sahibi olmadığı Ahıska bölgesi Türkleri hakkında, 1989 Fergana Olayları sebebiyle haberdar olunmuş ve bu tarihten itibaren Ahıska bölgesi Türkleri hakkındaki araştırmalar artmıştır. Bilhassa kıymetli büyüğüm Kıyas Aslan ile rahmetli hocam Dr. Yunus Zeyrek’in çalışmaları (Bihassa Bizim Ahıska adlı dergi) sonraki araştırmacılara ışık tutacak nitelikte kazanımlar sağlamıştır. Ve elbette Prof. Dr.Fahrettin Kırzıoğlu’nun Kars ili ve çevresiyle ilgili çalışmaları da Ahıska Türkleri hakkında bilgi vermesi bakımından değerli birer kaynaktır. Son yıllarda Ahıska Türkleri’ne olan ilginin ve dolayısıyla bu konudaki çalışmaların artması sevindiricidir. Ben de sayısı giderek artan Ahıska konulu romanlarla ilgili çalışma yaparak, edebi eserlerde Ahıska bölgesi ve Ahıska Türklerinin edebi eserlerdeki izdüşümlerini incelemeye çalıştım. Bu çalışmada Ahıska Türkleri’ni konu edinen romanları ele aldım.Böylece Türk edebiyatında Ahıska Türkleri ile ilgili romanları değerlendirirken, Ahıska Türkleri hakkındaki bilgileri tazelemeyi amaçladım. Bu çalışmayı yapmamın bir diğer amacı da köken olarak Ahıska Türkü olmamdan dolayı ecdadıma bir nevi vefa borcumu ödemektir. Çalışmanın 1. Bölümünde, Ahıska bölgesinin tarihî, coğrafî ve etnik yapısı hakkında bilgi vermeye çalıştım. 2. Bölümde, Ahıska konulu romanları, yayımlanış tarihlerine göre sıralayarak inceledim. Her eserde, malzemenin sağladığı olanaklar ölçüsünde farklı değerlendirme yolları seçmek zorunda kaldım. Genel kabul gören roman inceleme metodlarından da yararlandım. Bazı romanlarda tarihî bilgilerin ağırlıklı olması sebebiyle, bu yönde değerlendirmelere gittim. Bölümde, ailemin göç hikâyesine yer verdim. Sonuç Bölümünde incelemeye tabi tutulan Ahıska konulu romanlar hakkında kısa bir değerlendirme yaptım. Çalışmaya esas olan eserleri basım tarihlerine göre bir sıralamaya tabi tuttum. Sırasıyla; Niyazi Sanlı, Aşka Son Bakış (2003), (Daha önce yayımlanmış bir makaledir); Mürcevat Ahıskalı’nın nehir roman niteliğindeki üç eseriGurbetten İniltiler(2006, 2. Bs. 2010 Sürgün), Gurbetten İniltiler-Yaşam Savaşı (2007), Gurbetten İniltiler- Karış Karış Fergana (2010); Gevher Aktaş Demirkaya’nın *** Dinmeyen Acı Kafkasya (1. Bs. 2007); Zülal Kaya’nın, Kardaki Ayak İzleri (2009); Fırat Sunel’in Salkım Söğütlerin Gölgesinde (1. Bs. 2011); Mikdat Topçu’nun Menemşe (Ahıska Sürgünü) (2016); Tayfun Atmaca’nın Dut Ağacı (2018); Gevher Aktaş (Demirkaya)’ın Ahıska Sürgünleri (2019) adlı romanları çalışmaya konu edilmiştir. Ayrıca yine Ahıska konulu uzun bir öykü olan Ganire Paşayeva’nın Vatan Kokusu (2016) eseri de (daha önce bildiri olarak sunulmuştur) bu kitapta yerini almıştır. Gevher Demirkaya Aktaş’ın Sara, Ahıska’da Bir Ermeni Ge- lin(2011) adlı romanı Dinmeyen Acı Kafkasya adlı romanının devamı niteliğindedir. Ancak ağırlıklı olarak Anadolu’daki Milli Mücadele yılları esas alındığı için çalışmanın dışında tutulmuştur. Bundan başka Mevlüt Ferhat tarafından kaleme alınan ve Sürgün (Ahıskalı Türk Olmak) *** adı ve “Kronikal Roman” tanımlamasıyla okuyucuyla buluşan çalışmanın romandan ziyade yazarın kendi biyografisi ve aile öyküsü yanında Ahıska kökenli bilim adamlarını tanıtan belgesel nitelikli bir anı örneği olması sebebiyle çalışmamıza dâhil edilmemiştir. İncelemelerde de görüleceği gibi romanların bir kısmı ne yazık ki edebi bakımdan zayıftır. Ancak Gevher (Demirkaya)Aktaş, Mikdat Topçu, Fırat Sunel ve Tayfun Atmaca’nın eserleri hem kurgusal bakımdan başarılı hem de tarihi arka plan bakımından derinliği olan eserlerdir. İtiraf etmeliyim ki yaklaşık iki yıl süren bu çalışmada ele aldığım tarihi romanların merak uyandıran dünyasına girdikçe hem Türk dünyası ve Ahıska Türkleri hakkında hem de dünya tarihi hakkında çok şey öğrendim. Hayatımın her döneminde olduğu gibi, bu çalışma sürecinde de desteklerini esirgemeyen anneme ve babama minnettarım. Bilhassa çalışmanın sonunda paylaştığım ailemin göç öyküsünün düzenlenmesi, dağınık şekildeki anlatıların bir tarih sırasına konulması aşamasında sorularımı sabırla yanıtladıkları için kendilerine teşekkür ediyorum. Ve bu vesileyle bir Ahıska Türkü olarak yürekten sesleniyorum, Selam Olsun Ahıska’ya…

Get the book

Amazon.com
Amazon.com
Search the book
eBay.com
eBay.com
Search the book

Similar books